مدل‌سازی روند استخراج بهینه از منابع پایان‌پذیر؛ مطالعه موردی منابع نفت ایران

پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1392
موضوع: مهندسی صنایع رشته: مهندسی صنایع - مهندسی سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی
پدیدآور: سحر اردلان خواه استاد راهنما: علی ناظمی استاد مشاور: سعید فراهانی‌فرد
دانشکده علوم اقتصادی
چکیده درتدوین سیاست‌گذاری‌های بالادستی نفت و گاز کشور، ضرورت دارد تأمین منافع نسل فعلی و نسل‌های آینده از ذخایر تجدید ‌ناپذیر هیدروکربوری مورد توجه قرار گیرد. حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا برداشت نفت از مخازن کشور در دهه های گذشته بصورت بهینه (حداکثرسازی سود حاصل از برداشت منابع در افق زمان) صورت گرفته است یا نه؟پژوهش حاضر با هدف تعیین مسیر تولید بهینه نفت ایران و مقایسه آن با روند کنونی تولید نفت خام در دوره زمانی 1389-1367 انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از تئوری کنترل بهینه، مسیر تولید بهینه نفت کشور در قالب دو سناریوی مختلف برآورد و نتایج حاصل در این دوره تحلیل شده است. مدل مورد استفاده مدل پیشنهادی پیندیک در تعیین میزان استخراج بهینه از یک منبع تجدید ناپذیر می‌باشد. در مدل مورد بررسی قیمت‌ها برون‌ زا بوده و توسط کارتل نفتی تعیین می‌گردد.نتایج بررسی نشان می‌دهد، علی رقم تفاوت در سناریوها از لحاظ دوره اتمام منابع، روند تولید بهینه نفت فاصله قابل توجه‌ا‌ی با مقادیر تحقق یافته در سال‌های ابتدایی دارد. لیکن با گذشت زمان و در سال‌های اخیر مسیر تولید تقریبا به مسیر بهینه حاصل از نتایج این تحقیق نزدیک شده است. این نتایج را می‌توان حاصل فقدان سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی اقتصادی در تولید نفت و استفاده بهینه از منابع گازی در تولید صیانتی آن قلمداد کرد.

}