نفت یکی از مهم‌ترین منابع انرژی در جهان است و به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: نفت سبک و نفت سنگین. تفاوت این دو نوع نفت به خواص فیزیکی و شیمیایی آنها بستگی دارد و درک این تفاوت‌ها برای صنعت نفت و اقتصاد جهانی بسیار حیاتی است.
نفت سبک به نفتی اطلاق می‌شود که دارای چگالی کم‌تری است و به راحتی تبخیر می‌شود. این نوع نفت معمولاً حاوی مقادیر زیادی از هیدروکربن‌های سبک مانند گازها و بنزین است. نفت سبک به دلیل کیفیت بالای خود، بیشتر برای تولید بنزین و دیگر فرآورده‌های با ارزش استفاده می‌شود. به عنوان مثال، نفت برنت، که از دریای شمال استخراج می‌شود، به عنوان یکی از انواع نفت سبک شناخته می‌شود و قیمت آن معمولاً بالاتر از نفت سنگین است.
از سوی دیگر، نفت سنگین چگالی بالاتری دارد و در فرآیند پالایش، بیشتر به زحمت تبدیل به محصولات قابل استفاده می‌شود. این نوع نفت معمولاً حاوی ناخالصی‌های بیشتری است و به همین دلیل، هزینه‌های پالایش آن بیشتر است. به عنوان مثال، نفت خام سنگین از کشورهایی مانند ونزوئلا استخراج می‌شود و برای تبدیل آن به محصولات قابل استفاده نظیر گازوئیل و قیر نیاز به فرآیندهای پیچیده‌تری دارد.
تفاوت دیگر این دو نوع نفت مربوط به قیمت آنها در بازار جهانی است. معمولاً نفت سبک به دلیل کیفیت بهتر و فرآیندهای آسان‌تر پالایش، قیمت بالاتری نسبت به نفت سنگین دارد. این مساله باعث می‌شود که استخراج و فروش نفت سبک برای کشورهایی که ذخایر غنی از این نوع نفت دارند، به صرفه‌تر باشد.
در سال‌های اخیر، با توجه به تغییرات در نیازهای بازار و تلاش برای انتقال به سمت انرژی‌های پاک، تقاضا برای نفت سبک افزایش یافته است. این تغییرات تأثیر زیادی بر روی قیمت‌ها و سیاست‌های تولیدی کشورهای نفت‌خیز گذاشته است. به عنوان مثال، کشورهایی که بیشتر به نفت سنگین وابسته هستند، در تلاشند تا فناوری‌های جدیدی برای بهبود پروسه پالایش خود بیابند و قیمت فروش را کاهش دهند.
در نهایت، درک تفاوت نفت سبک و سنگین نه تنها برای صنعت نفت، بلکه برای اقتصاد جهانی بسیار اهمیت دارد. این دو نوع نفت تأثیرات متفاوتی بر بازارهای جهانی دارند و نقش اساسی در تأمین انرژی ایفا می‌کنند.

تفاوت نفت سبک و سنگین